Coutèu(-de-Bizànci)
Gladiolus x byzantinus
Iridaceae
Àutri noum : Coutelas, Coutelo, Glaujòu, Glai, Coutelet.
Nom en français : Glaïeul de Byzance.
Descripcioun :Lou coutèu-de-Bizànci duerb à la primo si poulìdi flour dins li prado e ermas secarous de Prouvènço pas trop liuen de la mar. Es un bastard naturau entre Gladiolus italicus e Gladiolus dubius. A li coulour dóu premié e un pau la larjour dóu segound. D'efèt li tepalo d'en aut sus li coustat soun pu larg que li dóu coutèu d'Itàli. Peréu lis antèro soun pu courteto (fotò) e li grano un pau alado, mai pas tant que pèr Gladiolus dubius.
Usanço :Li coutèu coume la maje part dis Iridaceae soun empouisounant.
Port : Erbo
Taio : 0,6 à 1,5 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gladiolus
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Prado
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Gladiolus x byzantinus Mill., 1768
(= Gladiolus communis subsp. byzantinus (Mill.) Douin, 1931 )
Martagoun
Lilium martagon
Liliaceae
Noms en français : Lis martagon, Racine d'Or.
Descripcioun :Tras que poulido planto de nòsti mountagno que pòu flouri fin qu'à mai de 2500m d'auturo. Se recounèis evidentamen à si gròssi flour roujo picoutado e à si fueio verticilado pèr 5 e mai.
Usanço :La cabosso èro manjado li tèms de carestié. A l'ouro d'aro soun li senglié que se n'en cargon alor que li cabróu esbrouton li fueio. Lou martagoun
èi vertuous contro lou mau d'os, es un remoulissènt di car. Evidentamen lou fau pas acampa qu'es uno planto urousamen proutegido.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lilium
Famiho : Liliaceae
Ordre : Liliales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 25 à 40 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2200 m
Aparado :
Vo
Jun à juliet
Liò : Prado umido
- Melounié
- Faio
- Prado à rousèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Lilium martagon L., 1753